آفرینش آدمدر قرآن برای نحوه آفرینش آدم به ایاتی اشاره شده است که ذیل بحث ذکر شده است. ۱ - نحوه آفرینش حضرت آدمآیاتی از قرآن که به موضوع آفرینش آدم پرداخته، خلقت او را از خاک ، گِل، گِل چسبنده، گِل خشک، عصاره گِل و گِل سیاه و بدبو گزارش کرده است. طبرسی می‌گوید: اصل آدم از خاک بود (خَلَقَهُ مِن تُراب)؛ سپس آن را گِل کرد (خَلَقْتَه مِن طین)؛ آن‌گاه گِل را رها ساخت تا رنگش تغییر یافت و سست و نرم شد (مِن حَمَإ مَسنون) و آن را واگذاشت تا خشک شود (مِن صَلصل کالفَخَّار)؛ پس بین آیات، تنافی وجود ندارد؛ چرا که حالت‌های گوناگون آفرینش را بیان می‌کند. [۷]
طبرسی، مجمع‌البیان، ج۶، ص۵۱۶، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۵.
[۸]
شوکانی، فتح القدیر، ج۳، ص۱۳۰.
از برخی روایات استفاده می‌شود که آدم را از آمیختن خاک سفید، سیاه، سرخ، زرد و... و خاک شور و شیرین و خشن و نرم و... آفریده‌اند؛ از همین رو، فرزندان وی در رنگ و ویژگی‌های اخلاقی با یک‌دیگر تفاوت دارند. [۹]
طبری، جامع‌البیان، ج۱، ص۳۰۸، بیروت.
۲ - رمز آفرینش آدمدر رمز آفرینش آدم از خاک می‌توان گفت: چون غرض از آفرینش انسان ، ایجاد کوْن (وجود) جامعی بود که مشتمل بر همه حضرات خمس و عوالم کلّیه باشد، وجود آدم علیه‌السلام باید حضرت شهادت مطلقه را که همان عالم حسی است نیز در بگیرد. [۱۲]
شرح فصوص الحکم، ج۱، ص۸۹.
وجوه دیگری در رمز آفرینش آدم علیه‌السلام از خاک ذکر شده است؛ مانند این که:۱. متواضع باشد. ۲. ستّار باشد. ۳. با زمین که در آن خلیفه است، ارتباط و سنخیت بیش‌تری داشته باشد. ۴. قدرت خدا ظاهر شود. [۱۳]
فخر رازی، التفسیر الکبیر، ج۸، ص۸۰.
۳ - فهرست منابع(۱) قرآن کریم. (۲) طبری، جامع‌البیان، بیروت. (۳) طبرسی، مجمع‌البیان، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۵. (۴) شوکانی، فتح القدیر. (۵) شیخ طوسی، التبیان، مطبعة العلمیه، نجف. (۶) علامه مجلسی، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳. (۷) شرح فصوص الحکم. (۸) فخر رازی، التفسیر الکبیر. ۴ - پانویس
۵ - منبعدائرةالمعارف قرآن کریم جلد اول، برگرفته از مقاله «آفرینش آدم»، شماره۴۱. |